به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری تسنیم، از ابتدای سال 1401 شاهد افزایش روزهای آلوده در بسیاری از شهرهای کشور بودیم که دلیل اصلی کاهش کیفیت هوا در نیمه اول سال، خیزش طوفانهای گرد و غباری بود که عموماً منشأ خارجی داشتند.
هر ساله با فرا رسیدن فصول سرد، منبع آلودگی هوا در بیشتر شهرهای کشور و بهویژه کلانشهرهای کشورمان تغییر کرده و آلایندههای ناشی از صنایع در کنار آلایندههای منابع متحرک جای گرد و غبار را میگیرند اما به نظر میرسد که در نیمه دوم سال نیز ممکن است در کنار آلایندههای ناشی از صنایع و منابع متحرک، شاهد طوفانهای گرد و غبار در کشور باشیم.
در این باره، داریوش گلعلیزاده؛ سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست در گفتوگو با تسنیم اظهار کرد: طوفانهای گرد و غبار در کشور ما هم منشأ داخلی و هم منشأ خارجی دارد و باتوجه به اینکه بیشتر این طوفانها به منشأ خارجی مربوط میشود، میتوان انتظار داشت که در فصل سرد نیز با گرد و غبار روبهرو شویم؛ زمانی که بادهای عمودی و صعودی وجود داشته باشد که گرد و غبار را از سطح خاک بلند و آن را منتقل کند، به دلیل اختلاف دمایی که در کشور ما و کشورهای همسایه وجود دارد، ممکن است که این طوفانها، کشور ما را نیز درگیر کنند.
وی با بیان اینکه در سنوات گذشته هم شاهد این اتفاق بودهایم، گفت: معمولاً در اردیبهشت ماه شاهد طوفانهای گرد و غبار هستیم زیرا در این زمان بیشترین اختلاف دمایی را بین کشور خودمان و کشورهای همسایه داریم که این اختلاف دما باعث میشود، گرد و غبار به کشور منتقل شود و بیشتر استانهای ما را درگیر کند.
سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست گفت: متأسفانه به این دلیل که تخریب سرزمین هر ساله بیشتر میشود، کانونهای گرد و غبار در داخل و خارج کشور نیز هر ساله افزایش پیدا میکند و تثبیت و مهار آنها، سختتر و بیابانزایی نیز بیشتر میشود.
گلعلیزاده درباره راهکار مهار کانونهای گرد و غبار توضیح داد: درخصوص کانونهای خارجی باید بحث دیپلماسی را ادامه دهیم، به نحوی که تمام کشورها ذیل یک سند همکاری با یکدیگر مشارکت کنند و در این مسیر باید نهادهای بینالمللی نیز کمک کنند.
وی افزود: در بحث کانونهای داخلی نیز نیاز است تا مدیریت صحیح منابع آب را داشته باشیم و حقآبه اکوسیستمهای تالابی را بپردازیم؛ درست است که باید افزایش محصولات کشاورزی و امنیت غذایی را در کشور داشته باشیم اما نیاز نیست برای این کار سطح زیرکشت را بالا ببریم بلکه نیاز داریم که راندمان بهرهوری را با استفاده از فناوریهای نوین در فرآیند تولید محصولات کشاورزی و آبیاری آنها بالا ببریم.
سرپرست مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: متأسفانه تاکنون چنین اتفاقی در کشور نیفتاده است چرا که ما الگوی کشت مناسبی نداریم و همچنان محصولات آببر را در مناطقی که مشکل آب دارند، کاشته و در مواردی آنها را صادر هم میکنیم! صادرات این محصولات نیز بدون توجه به آب پنهان و آب مجازی این محصولات انجام میشود.
وی با تأکید بر ضرورت دیده شدن موضوع آب در برنامه هفتم توسعه گفت: ما در آستانه برنامهریزی برای برنامه هفتم توسعه هستیم و مبنای ما برای تدوین این سند تحولی باید کمبود منابع آب باشد. باید بپذیریم که منابع آب محدودی داریم و در پهنه خشک و نیمهخشک جهان قرار گرفتهایم؛ باید پذیرفته شود که خشکسالی برای کشور ما پدیده نیست بلکه ترسالی در کشوری مانند ایران ما پدیده محسوب میشود.
گلعلیزاده خاطرنشان کرد: ما از کشورهایی هستیم که بیشترین ضرر را از تغییر اقلیم میبینیم و با توجه به تغییر فصلی، زمانی و مکانی بارشها، سیلابها، آتشسوزیها و خشکسالیهای متعددی داریم؛ با این وجود هیچ برنامهریزی برای افزایش تابآوری مقابل این پدیدهها وجود ندارد البته سازمان محیط زیست با همکاری سایر دستگاهها در حال تدوین برنامه تابآوری است تا این طرح مبنای تصمیمگیریها در سطح کلان کشور باشد.